پاورپوینت بررسي نقش عوامل اقليمي در معماری و ابنيه بسیار جامع

يك امر كلي كه تقريباً در رابطه با كليه ساختارهاي سنتي ايران صدق مي‌كند، همگوني آنها و محيط مسكوني با عوامل اقليمي است. اين مطلب را درسواحل درياي خزر، كرانه خليج فارس و درياي عمان، دامنه قلل مرتفع و حاشيه كوير مركزي مي‌توان به وضوح مشاهده نمود. بافت شهري، فرم بنا و نوع مصالح در هر يك از اين مناطق در تطبيق كامل با شرايط اقليمي مي‌باشند.
عواملي كه بر شرايط اقليمي يك منطقه تأثير مي‌گذارد شامل زاويه تابش خورشيد، عرض جغرافيايي يعني دوري يا نزديكي از خط استوا، شدت جريان و جهت بادهاي فصلي، وجود آب،‌رطوبت گياه در منطقه و بالاخره ارتفاع از سطح دريا و ناهمواريهاي سطح زمين است كه در اينجا اهميت هر يك توضيح داده خواهد شد.

كره زمين داراي محور دوران ثابتي است كه نسبت به خط عمود بر صفحه گردش زمين به دور خورشيد ْ5/23 درجه انحراف دارد. از آنجائيكه اين انحراف محور، نقاط مختلفي از كره زمين را در فصول مختلف مقابل خورشيد قرار مي‌دهد، لذا حرارت و آب و هواي كره زمين درهر منطقه بنابر زاويه تابش خورشيد نسبت به زمين فرق مي‌كند و اين مطلب باعث ايجاد فصول مختلف در هر ناحيه از كره ارض مي‌شود. (شكل 1)

درفصل تابستان كه خورشيد تقريباً عمودي مي‌تابد، بام ساختمان بيش از ساير سطوح انرژي كسب مي‌كند. در فصل زمستان نيز چون خورشيد مايل مي‌تابد، ديوار جنوبي ساختمان بيش ازساير سطوح انژي كسب مي‌كند. ديوارهاي شرقي و غربي در تابستان تقريباً دو برابر زمستان انرژي خورشيدي جذب مي‌كنند و اين به دليل آن است كه آفتاب مسير طولاني‌تري مي‌پيمايد و مدت بيشتري به ديوارهاي شرقي و غربي مي‌تابد (اشكال 2 و 4). در تابستان قسمتهايي از ساختمان كه بيشتر در مقابل تابش آفتاب قرار دارند (پشت بام و ديوارهاي شرقي و غربي) بايد در مقابل انرژي حرارتي خورشيد محافظت شوند. در زمستان كه امكان كسب بيشترين انرژي از طريق ديوار جنوبي و پشت‌بام مي‌باشد، بايد به وسيله پنجره و ديگر وسايل حداكثر استفاده از انرژي خورشيدي صورت گيرد (شكل 5).
مطلبي كه به خصوص در مورد ساختمانهاي يك طبقه بايد مورد توجه قرارگيرد اين است كه در اين ساختمانها سطح بام تقريباً برابركليه سطوح جانبي است. بنابراين حفاظت اين قسمت ازساختمانها در مقابل تابش آفتاب در تابستان، خصوصاً در مناطق گرم، امري ضروري است. به علاوه در صورت امكان بايد در مناطق سرد ازبام جهت كسب انرژي خورشيدي هنگام زمستان استفاده شود.