مسجد جامع اصفهان و بررسی تاریخچه و معماری آن

چكيده :
گروه مسجد: بنابر گفته كارشناس مرمت در سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري سازمان آب و فاضلاب استان اصفهان براي پي بردن به علت نم مسجد جامع اصفهان و رفع آن به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري قول همكاري داد.
به گزارش خبرگزاري شبستان، در حاليكه از سه سال پيش موضوع رطوبت مسجد هزارساله جامع اصفهان به عنوان يك تهديد براي اين اثر تاريخي مطرح است، هنوز علت اين مساله مورد اختلاف دستگاههاي مسئول قرار دارد. رطوبت و نم موجود نه تنها بخشهاي مختلف اين بناي تاريخي بلكه بناهاي اطراف مانند بازارهاي اصفهان و خانه شيخ بهايي را نيز در برگرفته است.
در حاليكه كارشناسان ميراث فرهنگي نم موجود در اين بناها را ناشي از فرسودگي لوله‌هاي فاضلاب كه حدود 30 تا 40 سال قدمت دارد، مي‌دانند، مسئولان سازمان آب و فاضلاب اصفهان اين موضوع را تكذيب مي‌كردند تا اينكه در حال حاضر اين سازمان براي پي بردن به علت نم مسجد جامع اصفهان قول همكاري داده است.
بنابراين گزارش تلاش كارشناسان ميراث فرهنگي براي پي بردن به علت نمناكي مسجد جامع تاكنون به نتيجه نرسيده و حدود سه سال است كه ادامه دارد اين مسجد به طور دائم با مشكل نم زدگي طبيعي ناشي از باران و برف مواجه بوده ولي اين مساله مشكلي براي آن ايجاد نكرده است چون خاك اصفهان‌رسي است و اين بنا به سبك خراساني و با استفاده از خشت، گل و آجر ساخته شده است، خاصيت جنب نم و رطوبت بالايي نيز دارد.
مسجد جامع اصفهان 1400 سال قدمت دارد و تاريخ بناي آن به سال 156 هجري قمري و به زمان خلافت منصور خليفه عباسي بازمي‌گردد كه به دستور والي اصفهان ايوب بن زياد و با هزينه مردمي ساخته شد نقشه اوليه حياط شبستانها و ستون اطراف مسجد در دوره خليفه عباسي، افزودن ستون از سمت حياط به شبستانها در دوره آل بويه، ايجاد گنبدها در دوره سلجوقي، احداث مسجد و شبستان مظفري در دوره آل مظفر و نيز بسياري از تزيين كاريهاي اين بنا در دوره صفوي صورت گرفته است.
مسجد جامع اصفهان در یک نگاه
صفويان مربوط می شود . اما در کاوش های باستان شناسی مراحل قبل از سلجوقی هم به دست آمده که به دوران آل بويه و قرن سوم هجری باز می گردد. در همين کاوش ها آثار قبل از اسلام نيز کشف شده است.
مسجد دارای وروديهای متعدد است که هر يک فضای مسجد را به بخشهايی از بافت پيرامون آن مربوط می کند اين ورودیها همه در يک زمان ساخته نشده اند و هر يک در مقطعی از تاريخ و در ارتباط با ساختمان درون و بيرون بنا به وجود آمده اند. گذرها و معابری که در گرداگرد مسجد وجود دارند بيانگر ارتباط گسترده ای است که مسجد با بافت قديم شهر دارد.