نسق زراعی و مقایسه آن با حق کسب و پیشه و تجارت

عنوان: نسق زراعی و مقایسه آن با حق کسب و پیشه و تجارت
قالب: Word
تعداد صفحات: 16
چکیده
نسق زراعی و حق کسب و پیشه و تجارت، از تأسیس¬های عرفی و حقوقی رایج در حقوق ایران هستند که قدمت نسق زراعی بسیار طولانی و قدمت حق کسب و پیشه و تجارت به دهه‌های اخیر بازمی‌گردد. در سالیان اخیر، صلاحیت جدیدی در رشته کشاورزی و منابع طبیعی به تصویب شورای کارشناسی و هیئت ‌مدیره کانون کارشناسان رسمی دادگستری به شرح زیر رسید: «مجموعه حق زارعانه و حق تصرف که می‌توانیم تحت عنوان حق کسب و پیشه کشاورزی بنامیم، بستگی به عرف مناطق دارد».
همچنین تطبیق قواعد، اصول و نهادهای حقوقی باعث درک بهتر حقوق می‌شود و مقایسه حق زارعانه یا همان نسق زارعی (در مناطق مختلف کشور با اسامی گوناگون شناخته می‌شود) با حقوق دیگر می‌تواند به شناسایی بهتر ماهیت حقوقی حق زارعانه و تعیین جایگاه آن در حقوق ایران کمک کند. مثلاً در آذربایجان با نام جور، در مازندران به نام حق تبرتراشی یا کارافه و در اطراف تهران به نام قراپشک و اسامی دیگری از قبیل حق ریشه، حق آب و گل و حق زارعانه شناخته شده است.
واژگان کلیدی: نسق زراعی، حق زارعانه، حق کسب و پیشه و تجارت، بقای حق زارعانه
مقدمه:
در خصوص نسق زراعی و اعتبار یا عدم اعتبار چنین حقی که به «حق زارعانه» تعبیر شده است، عقاید متفاوتی وجود دارد. گروه اقلیت معتقدند حق زارعانه در نظر قضایی ایران قابل پذیرش نیست. به عقیده این گروه، حق زارعانه مبنای شرعی نداشته و زارع به غیر آن چه سهم او از محصول کشاورزی می‌شود، دیگر حقی ندارد و بعد از انقضاء مدت اجاره یا مزارعه باید ملک را تخلیه و به مالک تحویل دهد.
این گروه استناد به ماده 31 آیین نامه قانون ثبت اسناد و املاک را به جهت اینکه آیین نامه قانون ثبت، تنها در اجرای قانون ثبت قابلیت اجرا دارد و نیز مخالف قوانین اسلامی می‌باشد، مخدوش می‌دانند.
در مقابل، گروه اکثریت معتقد به اعتبار حق زارعانه هستند و در توجیه عقیده خود به دلایلی استناد می‌نمایند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.